Van de planeet Sera is nog maar weinig over. Een 79 jaar durende oorlog tussen landen heeft 90 procent van het oppervlak verwoest en aan een kwart van de bevolking het leven gekost. Vóór dit geweld leek het allemaal zo mooi. Op Sera brak een gouden eeuw aan die werd gekenmerkt door vrede, succes en rust. Het enige waar de planeet problemen aan ondervond, was de constante behoefte aan brandstofvoorzieningen. Ook hier kwam een einde aan, toen er onder de aardkorst een nieuwe stof genaamd 'imulsion' werd ontdekt. Dankzij een techniek kon deze stof zelfs direct worden omgezet in energie. Een gewilde stof, zo bleek al gauw.
De landen die niet over deze nieuwe brandstofvoorzieningen beschikten, begonnen een aanval op Sera waardoor de Pendulum-oorlog een feit was geworden. Terwijl de oorlog aan de gang was, kwam er een derde partij in het spel, namelijk de monsters van de 'The Locusts' die zich tijdens een race door het aardoppervlak heen boren en een spoor van vernieling achterlaten. Een groep mensen overleeft het geweld van de monsters en vormt een front dat zich vestigt in de regio 'Jacinto Plateau'. Uit deze groep wordt 'The Coalition of Ordered Governments' gevormd, die de taak krijgt een leger te organiseren en het laatste bolwerk van de mensheid te verdedigen.
In het begin van het spel wordt Marcus Fenix bevrijd uit de gevangenis. Als Fenix moet de speler meevechten tegen de Locusts. Gears of War is een derdepersoons actieshooter waarin het zoeken van dekking zeer belangrijk is. Met één druk op de knop drukt Marcus zich tegen elke muur aan. Vervolgens is het mogelijk om voorzichtig om de hoek te kijken en te schieten. Bovendien is het mogelijk om van dekking naar dekking te springen, zodat je zo kort mogelijk een schietschijf bent. Spelers die rechtstreeks de actie inrennen zullen de strijd waarschijnlijk niet overleven.